สภาองค์กรชุมชนตำบลพรุพีพัฒนาทักษะการเกษตรสู่การพึ่งพาตัวเองของคนใน 3 ชุมชนของจังหวัดสุราษฎ์ธานี

เกษตรกร อาชีพที่อยู่คู่กับคนไทยมานานแสนนาน เพราะด้วยสภาพภูมิประเทศและภูมิอากาศของประเทศไทยที่เหมาะแก่การเพาะปลูกและเลี้ยงสัตว์ได้หลากหลาย แต่เมื่อยุคสมัยและสภาพทางสังคมที่เปลี่ยนไป ทำให้หลายพื้นที่ไม่อุดมสมบูรณ์เท่าที่เคย ไม่ว่าจะเป็นในฤดูร้อน แหล่งน้ำที่เคยใช้ทำเกษตรกรรมกลับแห้งแล้งจนแทบไม่เหลือใช้ หรือในฤดูฝนกลับมีน้ำหลากทำลายพืชพรรณของชาวบ้านเสียหมด เกษตรกรจึงต้องหาทางปรับตัวและรับมือกับปัญหานี้ให้ได้

ดังเช่นเกษตรกรในตำบลพรุพี ตำบลควนศรีและตำบลคลองปราบ อำเภอนาสาร จังหวัดสุราษฎร์ธานี ที่ได้รับผลกระทบจากการขาดแคลนน้ำในการเพาะปลูก ประสบปัญหาน้ำท่วมในฤดูฝน รวมไปถึงผลกระทบจากการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ทำให้เกิดมาตรการควบคุมต่างๆ ส่งผลให้ชาวบ้านไม่สามารถประกอบอาชีพและไม่สามารถส่งขายสินค้าได้ตามปกติ

สภาองค์กรชุมชนตำบลพรุพี หน่วยงานที่ทำงานใกล้ชิดและรู้จักพื้นที่เป็นอย่างดี เห็นถึงความลำบากของชาวบ้านและเล็งเห็นว่าพื้นที่ทำการเกษตรของทั้ง 3 ตำบล มีลักษณะที่แตกต่างกัน ไม่ว่าจะเป็นพื้นที่ของตำบลพรุพีเป็นที่ราบลุ่มสลับกับที่ราบและเชิงเขา มีความอุดมสมบูรณ์และไม่ไกลจากตัวอำเภอ ตำบลควนศรีมีแม่น้ำตาปีไหลผ่าน จึงอุดมสมบูรณ์ไปด้วยปลาน้ำจืด แต่มักประสบปัญหาขาดแคลนน้ำและน้ำท่วม ในขณะที่ตำบลคลองปราบมีดินที่เหมาะต่อการทำสวนเงาะ ทุเรียน ยางพาราและมีลำห้วยไหลผ่านทำให้พื้นที่อุดมสมบูรณ์เช่นกัน 

จุดร่วมของทั้ง 3 พื้นที่จึงเป็นเรื่องต้นทุนทางการเกษตรที่มีประสิทธิภาพ เนื่องจากมีดินที่ดีและมีทางน้ำไหลผ่าน แต่อุปสรรคที่ยังมีคือตัวแรงงานในชุมชนเองยังขาดองค์ความรู้ในการจัดการปัญหาและการทำการเกษตรปลอดภัยอยู่ 

สภาองค์กรชุมชนฯ จึงได้จัดทำ ‘โครงการพัฒนาทักษะอาชีพทางการเกษตรสู่การพึ่งตนเองของเครือข่ายสภาองค์กรชุมชน อำเภอบ้านนาสาร จังหวัดสุราษฎร์ธานี’ เพื่อพัฒนาทักษะความรู้การเกษตรแบบพึ่งพาตนเองและส่งเสริมอาชีพเกษตรกรให้กับคนในพื้นที่ โดยมีภาคีเครือข่ายหลายภาคส่วนเข้ามาช่วย ไม่ว่าจะเป็นจากภาครัฐที่เข้ามาสนับสนุนในเรื่องของทักษะความรู้ด้านการเกษตร ภาคเอกชนที่มุ่งพัฒนาในเรื่องการตลาด และภาควิชาการที่ให้ความรู้เรื่องการจัดทำบัญชีครัวเรือนกับคนในพื้นที่

โดยโครงการฯ ได้ร่วมกับชุมชนและภาคีเครือข่ายออกแบบหลักสูตรเกษตรกรรมตามความต้องการของชุมชน ได้แก่ การอบรมพัฒนาทักษะอาชีพการปลูกผักอินทรีย์ การเลี้ยงปลาและการเลี้ยงไก่ โดยมีการศึกษาดูงานนอกสถานที่และการจัดทำบัญชีครัวเรือนเป็นหลักสูตรเสริม เพื่อให้ชาวบ้านสามารถปรับใช้กับการประกอบอาชีพและชีวิตส่วนตัวได้อย่างครบถ้วน

เพราะสุดท้ายแล้วสิ่งที่โครงการฯ คาดหวังคือ การที่กลุ่มเป้าหมายมีความรู้และทักษะเพิ่มขึ้นจากกิจกรรมครั้งนี้ สามารถสร้างรายได้ลดรายจ่ายครอบครัวลง แก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นได้อย่างเป็นระบบรวมถึงรับมือกับภัยธรรมชาติได้เป็นอย่างดี และถ้าหากทั้งหมดนี้สามารถพัฒนาได้สำเร็จ จนกระทั่งชุมชนสามารถเป็นต้นแบบในการจัดสรรพื้นที่ มีศูนย์เรียนรู้ มีปราชญ์ชาวบ้านที่เป็นศูนย์รวมจิตใจและเป็นผู้นำให้กับพื้นที่ตนเองไปจนพื้นที่รอบข้างได้สำเร็จ ชุมชนก็จะมีความมั่นคงทางด้านอาหารเพราะมีผลผลิตที่ปลอดสารพิษกินเองในครัวเรือนและเหลือมากพอที่จะขายสร้างรายได้ มีการเกิดผู้ประกอบการรายใหม่ที่ทำการตลาดได้เองและส่งต่อองค์ความรู้ให้เยาวชนในพื้นที่ได้ สู่การสร้างชุมชนอย่างยั่งยืนด้วยตัวเองอย่างแท้จริง

จุดร่วมของทั้ง 3 พื้นที่จึงเป็นเรื่องต้นทุนทางการเกษตรที่มีประสิทธิภาพ เนื่องจากมีดินที่ดีและมีทางน้ำไหลผ่าน สภาองค์กรชุมชนฯ จึงได้จัดทำโครงการฯ เพื่อพัฒนาทักษะความรู้การเกษตรแบบพึ่งพาตนเองและส่งเสริมอาชีพเกษตรกรให้กับคนในพื้นที่